مر‌گ‌‌‌اندیشی

مر‌گ‌‌‌اندیشی

مرگ واقعیتی انکارناپذیر در زندگی انسان است؛ واقعیتی عینی که انسان‌های گوناگون نگاه‌های متفاوتی به آن دارند. بی‌تردید نگاه ما به مرگ شیوۀ زیستن ما را به شدت دگرگون می‌کند.

سه سخنرانی دربارۀ «مرگ» از سه چشم‌انداز مختلف تقدیم می‌شود. در کنار هر سخنرانی یک فایل پی دی اف قرار دارد که شامل متن کاملِ شعرهای مولانا است. می‌توانید موقع گوش دادن به سخنرانی‌ها، به متنِ شعرها هم نگاه کنید.

 

سخنرانی ایرج شهبازی

موضوع: مر‌گ‌اندیشی
(آثار و نتایج مرگ‌اندیشیِ واقع‌بینانه)

زمان: آذرماه 1395

مکان: کمیسیون ملی یونسکو

مدت سخنرانی: پنجاه و یک دقیقه

مرگ واقعیتی انکارناپذیر در زندگی انسان است؛ واقعیتی عینی که انسان‌های گوناگون نگاه‌های متفاوتی به آن دارند. بی‌تردید نگاه ما به مرگ شیوۀ زیستن ما را به شدت دگرگون می‌کند. در این سخنرانی پنج نوع مرگ‌اندیشی را از هم بازشناخته‌ام: 1) مرگ‌هراسی عامیانه، 2) مرگ‌ستیزی لذت‌گرایانه، 3) مرگ‌اندیشيِ زاهدانه، 4) مرگ‌انديشيِ واقع‌بينانه و 5) مرگ‌آشامیِ عارفانه. پس از بحثی مختصر دربارۀ انواع مرگ‌اندیشی، به بحث «مرگ‌اندیشی واقع‌بینانه» که موضوع اصلی این سخنرانی است، پرداخته‌ام.

مرگ‌اندیشی واقع‌بینانه بهترین و پسندیده‌ترین نوع مرگ‌اندیشی برای عموم انسان‌هاست و می‌تواند تأثیراتی بسیار مثبت بر ابعاد گوناگون زندگی بر جای بگذارد. در این نوع مرگ‌اندیشی، بدون انکار زندگی و بدون ترس‌های ویران‌گری که ارادۀ زیستن را فلج می‌کنند، از قطعیت و نامعلوم بودن مرگ بهره می‌گیریم تا فرصت کوتاه حیات را پاس بداریم و درست زندگی کنیم و نیکو آن را ترک بگوییم. برخی از آثار نیکوی مرگ‌اندیشیِ واقع‌بینانه که در این سخنرانی مطرح شده‌اند، از این قرارند: 1) نيرويِ تشخیص‌ پیدا کردن، 2) عميق و اصيل شدنِ زندگي، 3) متحول شدن و تجديد نظر کردن در برنامه‌هاي خود (اولویت‌بندی)، 4) درست و اخلاقی زیستن، 5) بیدار شدن از خواب غفلت و درکِ مستقیمِ خدا، 6) مهرباني با ديگران و بخشيدنِ خطاهاي آنها، 7) بدون نقاب زيستن و یافتنِ منِ واقعیِ خود، 8) جلوگيري از غرور و ظلم و خودپسندي.



دانلود سخنرانی

حجم فایل :17.537 مگابایت

شعرهای مولانا دربارۀ مرگ‌اندیشی | دانلود فایل PDF

موضوع: مرگ‌هراسی
(راهکارهایی برای رهایی از ترس مرگ)

زمان: آذرماه 1396

مکان: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

خلاصۀ سخنرانی
نگاهی اجمالی به مثنوی و دیوان شمس نشان می‌دهد که مولوی از مرگ نمی‌ترسد و بلکه عاشقانه آن را دوست دارد. از سوی دیگر مروری سریع بر زندگی مولوی نشان می‌دهد که او با همۀ وجود اهل کار و تلاش بوده و عشق فراوان او به مرگ سبب تنبلی و خمودگی و افسردگی‌اش نشده است. شگفت‌آور است که کسی این‌گونه بین عشق به مرگ از یک سو و عشق به زندگی از سوی دیگر جمع کرده است. به نظر می‌رسد که مولوی توانسته است، معمای مرگ را برای خودش حل کند. نگاه مولوی به مرگ، مستقیماً تحت تأثیر جهان‌بینی اوست. ریشه‌های نگاه مولانا به مرگ را باید در خداشناسی، انسان‌شناسی و جهان‌شناسی او پی گرفت. البته ممکن است که کسی نگاه مولانا به مقوله‌های مذکور را نپذیرد و در همه یا بخشی از آنها مناقشه کند، بااین‌حال در اینجا فقط برآنیم که توصیفی واقع‌بینانه از نگاه مولانا به این مسائل به دست بدهیم. بااینکه سخنان مولوی دربارۀ مرگ بسیار گسترده و متنوع است، اما به نظر می‌رسد که بخش عظیمی از سخنان او دربارۀ مرگ، به چند اصلِ کلی و بنیادین برمی‌گردند. با توجه به این اصول، مرگ از نظر مولوی نه تنها نابودی و پایان‌بخش نیست، بلکه عین زیبایی و رشد و شادی است. این اصول عبارتند از:1) توجه به ساختار لایه‌لایه و تودرتوی عالَمِ هستی، 2) توجه به تجربه‌های پیاپیِ مرگ در سطوح و مراحلِ مختلفِ حیات انسان، 3) توجه به رابطۀ تن و جان، 4) عشق شدید به خدا که موجودی سراپا کَرَم و لطف و رحم و خیرخواهی است، 5) فهمِ درستِ رابطۀ پاداش عمل، 6) توجه به قدرت و تواناییِ عظیم روحِ انسان. مولوي، با توجه به این اصول، راهكارهايي براي رهايي از ترس مرگ در اختيار ما قرار مي‌دهد و البته بیشتر این راه‌کارها نظری و فکری هستند؛ یعنی او می‌کوشد نگاه‌ِ ما را به مقولات اصلی هستی؛ مانند خدا و دنیا و انسان تغییر دهد و از طریق دگرگون کردن نگاه ما، موضعِ ما در برابر مرگ را نیز تغییر دهد و کاری کند که ما با مرگ کنار بیاییم و بدون ترس با آن روبه‌رو شویم و البته مولانا برخی راهکارهای عملی را هم به ما معرفی می‌کند؛ راهکارهایی که با ورزیدن و به کار بستنِ آنها می‌توانیم بر ترس از مرگ غلبه کنیم. در این مقاله می‌کوشیم راهکارهای مولانا برای رهایی از ترسِ از مرگ را بررسی کنیم.



دانلود سخنرانی

حجم فایل :23.998 مگابایت

شعرهای مولانا دربارۀ مرگ‌هراسی | دانلود فایل PDF

موضوع: مرگ پیش از مرگ

زمان: اردیبهشت 1396

مکان: منزل دکتر جعفری

بدون شک «مرگ» یکی از کلیدی‌ترین مسائل در اندیشۀ مولاناست و شاید بتوان اصلِ «مرگِ پیش از مرگ» را مهم‌ترین اصلِ عملیِ سلوک از نظر مولوی به شمار آورد. این نکتۀ مهم را، به روشنی، از داستانی که در مناقب العارفین (ص 176) آمده است، می‌توان دریافت: «روزي مولانا قطب الدين شيرازي به زيارت مولانا آمد و از او سؤال كرد: «راهِ شما چيست»؟ مولانا فرمود: «راهِ ما مردن است و نقد خود را به آسمان بردن؛ تا نميري، نرسي».

مولانا این نظریۀ مهم را اصل سلوک عرفانی خود قرار داده و در بخش‌های فراوانی از مثنوی و دیوان شمس به شرح و بسط آن پرداخته است. در این سخنرانی، بر اساس اشعار مولانا، پنج معنای مهم «مرگ پیش از مرگ» را از یک‌دیگر بازشناخته و بر اساس اشعار مولانا، آنها را توضیح داده‌ام. این پنج معنای مهم عبارتند از: 1) مرگ اختیاری، 2) مرگ تبدیلی، 3) فنای صفاتی، 4) نیاز و فقر برای مردن در چشمِ خَلق، 5) فروتنی و افتادگی و خاکساری.



دانلود سخنرانی

حجم فایل :20.641 مگابایت

شعرهای_مولانا_دربارۀ_مرگ_پیش_از | دانلود فایل PDF

با دیدگاهتان به اثربخشی متن کمک کنید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *



رکنی
عالی بود


سهیلا اسلامی
بسیار عالی