سخنرانی ایرج شهبازی
موضوع: کوشش عاشق یا کشش معشوق؟ (درنگی در نظریۀ آن‌سری بودنِ عشق)
زمان: دوم دی‌ماه ۱۳۹۸
مکان: انجمن عرفان اسلامی ایران
مدت سخنرانی: یک ساعت و بیست و نُه دقیقه
طرح بحث
مقدمه
۱) تبیین‌های «یافت»:
۱) آغاز شدن رابطه از سوی خدا، ۲) استعداد عرفانی، ۳) چشش، ۴) وصال و وحدتِ اولیۀ انسان و خدا، ۵) حضور خدا در آغاز و در طول مسیر سلوک
۲) مبانی جامعه‌شناختی و دینی نظریۀ آن‌سری بودن عشق و هدایت:
۱) تسرّی دادنِ قوانین عالم ماده به عالم معنا، ۲) تطبیق نظام اجتماعی بر رابطۀ انسان و خدا، ۳) عشق الهی را از سنخ عشق انسانی دانستن، ۴) آیات قرآن دربارۀ اینکه هدایت به دست خداست، ۵) تن‌آسانی و تنبلی ذاتی انسان‌ها
۳) نتایج بحث:
۱) تأکید بر نقش انسان، ۲) کوشش انسان شرط لازم و نه کافی، ۳) فانی کردن طلب خود در طلب حق
۴) انواع سلوک، از حیث کشش و کوشش:
۱) الگوی مجذوب سالک، ۲) الگوی سالکِ مُستعِد، ۳) الگوی سالکِ مجذوب