منابع امثال و حِکَم فارسی  امثال و حِکَم از مهم‌ترین مواد فرهنگ ادبی و فرهنگ عامیانۀ کشور ما هستند. امثال و حِکَم، گذشته از فواید زبانی، ادبی و هنری، از حیث جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی و روان‌شناسی اجتماعی نیز بسیار مهم‌اند و تحلیل و بررسی آنها پرتوهای درخشانی بر بسیاری از زوایای...
- مشاهده مطلب
۱۱ شهریور ۱۴۰۳

دلالت‌های جامعه‌شناختی در متون ادبی متخصصانِ هر یک از حوزه‌های گوناگون دانش به تأمین استقلالِ رشتۀ تخصصیِ خود علاقمندند و برای حفظ «تمامیت ارضیِ» حوزۀ پژوهشیِ خود، چه بسا حصارِ بلندِ نفوذناپذیری گرداگرد آن برآورند و از ورود هرگونه عنصر بیرونی، تا حد امکان، جلوگیری کنند. ازآنجا که هر چیزی...
- مشاهده مطلب
۱۱ شهریور ۱۴۰۳

می‌توان «مستی» را به دو گونه تقسیم کرد: «مستیِ ناشی از شرابِ انگوری» و «مستیِ ناشی از بادۀ منصوری». منظور از مستیِ ناشی از بادۀ منصوری آن گونه مستیی است که از معرفت و بندگی و عشقِ خدا نشأت می‌گیرد. مولانا در مثنوی و دیوان شمس، برای اشاره به...
- مشاهده مطلب
۱۱ شهریور ۱۴۰۳

عشق و وابستگی جهانی که ما در آن زندگی می‌کنیم، «سرای آمیختگی» است و در آن کمتر با پدیده‌های خالص سروکار داریم؛ هم از این روست که هیچ «فضیلتی» نیست که همسایۀ دیوار به دیوارِ «رذیلتی» نباشد و همین آمیختگیِ فضیلت و رذیلت است که اخلاقی زیستن را دشوار می‌سازد...
- مشاهده مطلب
۱۱ شهریور ۱۴۰۳

غیر واقعی بودنِ توصیف‌ها در ادبیات کلاسیک ما غالباً همۀ افراد به طور يكسان توصيف می‌شوند و به تفاوت‌ها و تنوّع‌هايی كه در زيبايی‌های صوری و معنوی افراد وجود دارد، توجه نمی‌شود؛ برای نمونه در غزل‌ها و منظومه‌های عاشقانه، همۀ انسان‌ها به یک منوال توصيف می‌شوند و به راحتی می‌توان...
- مشاهده مطلب
۱۱ شهریور ۱۴۰۳

شرح داستان «جوحی و قاضی» جوحی، مانند ملا نصرالدین و بهلول، از شخصیت‌هایی است که به لطیفه‌پردازی و نکته‌سنجی معروف است. او نیز با رفتارها و گفتارهای طنزآلودش، هم دیگران را می‌خنداند و هم آنها را به تأمل و بازنگری در امور زندگی برمی‌انگیزد. مولانا چندین داستان زیبا از لطیفه‌های...
- مشاهده مطلب
۱۱ شهریور ۱۴۰۳

معنی ولایت شمس تبریزی معنی ولایت چه باشد؟ آنکه او را لشکرها باشد و شهرها و دیه‌ها؟ نه! بلکه ولایت آن باشد که او را ولایت باشد بر نفس خویشتن، و بر احوال خویشتن، و بر صفات خویشتن، و بر کلام خویشتن، و سکوت خویشتن، و قهر در محل قهر، و لطف در محل لطف، و چون عارفان...
- مشاهده مطلب
۱۱ شهریور ۱۴۰۳

جزئی‌نگر بودنِ ما ایرانیان دقت در توصیف‌ها و فضاسازی‌های شاعرانِ کلاسیک، نشان می‌دهد که شاعران ما بیشتر به عكس‌برداري‌هاي قطعه‌قطعه علاقه نشان مي‌دهند، ولی نوعاً از به هم پيوستن اين قطعات و به دست دادن تركيبی كامل و يک‌پارچه عاجزند. تابلوهايِ زيبايي كه شاعران ما مي‌آفريند، هر يک به تنهايي...
- مشاهده مطلب
۱۱ شهریور ۱۴۰۳

شادی و شکوفا کردنِ استعداد خود هر انسانی استعدادها و قابلیت‌های ویژه‌ای دارد و برای شاد زیستن باید استعدادها و قابلیت‌های خود را شکوفا کند. مشکل بسیار بزرگی که در اینجا وجود دارد، باورهای نادرستِ والدین و نیز نظام آموزشیِ نادرستی است که به جای آنکه افراد را در مسیر...
- مشاهده مطلب
۱۱ شهریور ۱۴۰۳

مولانا و قربانی کلمۀ «قربانی» یکی از کلمات مهم در منظومۀ فکری مولاناست. مولانا از کلمۀ قربانی و دیگر واژه‌های مربوط به حوزۀ معناییِ آن مثل «قربان، قربان شدن، قربان کردن، قربانِ عید، قربان‌گاه، عید قربان و نظایر آنها» حدود هفتاد بار، در دیوان شمس و بیش از صد و...
- مشاهده مطلب
۱۱ شهریور ۱۴۰۳