شرح داستان طوطی و بازرگان

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش 1)

مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا

زمان: بهار 1398

مدت سخنرانی: یک ساعت و بیست و چهار دقیقه

موضوعات
در این بخش نخست دربارۀ جایگاه داستان طوطی و بازرگان در دفتر اول مثنوی بحث شده است. آنگاه در جستجوی پیشنیۀ داستان طوطی و بازرگان در ادبیات فارسی، به روایت‌های عطار نیشابوری، خاقانی شروانی و اوحد الدین کرمانی اشاره شده است. در ادامه به سی و شش مورد از مباحثی که مولانا در ضمن داستان طوطی و بازرگان مطرح کرده است، به اختصار اشاره شده است.

* در این بخش، روایتی از داستان طوطی و بازرگان، با حذف همۀ مباحث و تحلیل‌های محتوایی که مولانا در ضمن داستان مطرح کرده است، فراهم آورده‌ام. این متن را هم در فایل پیوست می‌توانید ملاحظه بفرمایید.

* یک فایل پی دی اف به پیوست تقدیم شما دوستان عزیز می‌شود. می‌توانید هنگام گوش دادن به سخنرانی، به این فایل هم نگاه کنید و متن اشعار را ببینید.

حجم فایل :28.500 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش 2)

مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا

زمان: بهار 1398

مدت سخنرانی: یک ساعت و دوازده دقیقه

موضوع
ادامۀ بحث درمورد مباحثی که مولانا در ضمن داستان طوطی و بازرگان مطرح کرده است.

* متن اشعار را در فایل پی دی افی که به پیوست تقدیم می‌شود، ملاحظه بفرمایید.

حجم فایل :25.019 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش 3)

مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا

زمان: بهار 1398

مدت سخنرانی: یک ساعت و هفت دقیقه

موضوع
داستان طوطی و بازرگان در مثنوی 367 بیت دارد. من برای کلاس شرح مثنوی، 299 بیت از این داستان را انتخاب کرده‌ و 68 بیت آن را، به دلایل گوناگون، کنار گذاشته‌ام. در بخش سوم (همین سخنرانی)، این 299 بیت را خوانده‌ و بدون این که خود و مخاطب را درگیر جزئیات داستان کنم، با توضیحات مختصری ارتباط میان بخش‌های مختلف آن را نشان داده‌ام. هدف از این کار اولاً به دست آوردنِ چارچوب کلی داستان و ثانیاً لذت بردن از هنر شگفت‌آور مولاناست. پیشنهاد می‌کنم دوستان عزیز این بخش را چند بار به دقت گوش کنند و متن داستان را بارها بخوانند. به این ترتیب طرح کلی داستان در ذهن آنها نقش می‌بندد و در هنگام شرح ابیات، رشتۀ مطلب را از دست نمی‌دهد. امیدوارم با این روش، شعرهای جاودانۀ مولانا جان شما همراهان عزیزم را از مهر و آگاهی و نور سرشار کند.

ـ در دقیقۀ 12، ثانیۀ 37، «مرد بازرگان» را اشتباهاً «مرغ بازرگان» خوانده‌ام.
ـ در دقیقۀ 38، ثانیۀ 57، «کسی در ناکسی دربافتن» را اشتباهاً «کسی در ناکسی دریافتن» خوانده‌ام.

* همراه این بخش متن داستان را به صورت فایل پی دی اف تقدیم شما می‌کنم. در بیست و یک جلسۀ بعدی، بر اساس همین متن، داستان طوطی و بازرگان را می‌خوانم و توضیح می‌دهم.

حجم فایل :15.497 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش 4)

مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا

زمان: بهار 1398

مدت سخنرانی: یک ساعت و بیست و سه دقیقه

موضوع

شرح ابیات 1 تا 7: انواع همنشینی از نگاه مولانا

1) همنشینی با اولیای خدا
2) همنشینی با افراد هم‌سطح و هم‌جنس
3) همنشینی با انسان‌های بدکار و بدرفتار
4) همنشینی با احمقان

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :23.995 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش پنجم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: بهار 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و بیست و نُه دقیقه

موضوع
شرح ابیات 5 تا 10: ادامۀ بحث همنشینی؛ قرآن از نگاه مولانا
1) شرط بهره‌گیری از محضر انسان‌های والا
2) قرآن از نگاه مولانا
2-1) پیام‌ها و رسالت‌های اصلی قرآن
2-2) راه‌کارهایی برای بهره‌گیری از قرآن کریم

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :30.651 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش ششم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: بهار 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و بیست و پنج دقیقه

موضوع
شرح ابیات 9 تا 33: زندگی عاریه‌ای ؛ تلقی مولانا از دین
1) ما برای خوش‌بختی به دانایی کمی نیاز داریم.
2) سه ویژگی زندگی عاریتی از نظر هایدگر
3) تلقی مولانا از دین
3-1) اشاره به سه نوع دین‌داری از نظر دکتر سروش: دین‌داری مصلحت‌اندیش، دینداری معرفت‌اندیش و دین‌داریِ تجربت‌اندیش
3-2) نامعقول بودن دین؛ مزه و دین‌داری
3-3) دین و آزادی معنوی
3-4) دین و حیرت‌افکنی
3-5) دین و بسط اندرون
3-6) دین و رهانیدن انسان‌ها از شهوات نفسانی
3-7) آوازهای درونی و بیرونی پیامبران
4) شراب خوردن به یاد کسی

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :29.459 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش هفتم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: بهار 1398
مدت سخنرانی: پنجاه و نُه دقیقه

موضوع
شرح ابیات 34 تا 40: رضا
1) رضای عاشق در برابر معشوق
2) رضای شاگرد در برابر استاد
3) رضای انسان در برابر خدا
3-1) رضا در برابر تقدیر الهی
3-2) رضا در برابر خواست و ارادۀ خدا
3-3) رضا در برابر فرمان‌های خدا
3-4) رضا در برابر قانون‌ها و سنت‌های خدا
4) تعریف رضا: از صبر و قناعت، تا شکر و شادی، تا استغراق
5) مبانی خداشناختی مسألۀ رضا
6) نقش شمس تبریزی در تلقی مولانا از مسألۀ رضا

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :20.533 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش هشتم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: بهار 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و سه دقیقه

موضوع
شرح ابیات 40 تا 44: تلقی مولانا از قهر خدا ؛ مقام کلیت
1) تلقی مولانا از قهر خدا
1-1) توضیحی دربارۀ قهر خدا؛ لطف خفی و لطف جلی خدا
1-2) دلیل اختصاص اولیا و انبیا به قهر و بلای خدا
1-3) نقدی بر نظریۀ مولانا دربارۀ قهر خدا
1-4) فراسوی قهر و لطف
2) مقام کلیت (گسترش مرزهای وجودی انسان)

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :21.802 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش نهم)

مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: تابستان 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و هجده دقیقه

موضوع: شرح ابیات 44 تا 53

1) تفاوت‌های خوددوستی و خودخواهی
2) اشاره‌ای به عرفانِ حماسی مولانا
3) ارزش و اهمیت «همّت» در سلوک معنوی
4) اشاره‌ای مختصر به مسألۀ «شکایت» از نگاه مولانا
5) مولانا و مسألۀ «معراج»: قُرب؛ معراج جنینی؛ بُراق

در دقیقۀ 4، ثانیۀ 32، گفته‌ام بیت «هر آن کاو ز دانش برد توشه‌ای، جهانی است بنشسته در گوشه‌ای» را اشتباهاً به سعدی نسبت داده‌ام، ولی ظاهراً این بیت از ابن یمین است.

برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :27.020 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش دهم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: تابستان 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و نوزده دقیقه

موضوع: شرح ابیات 51 تا 72:
1) لامکان
2) تفسیر مولانا از چهار نهر بهشتی
3) اشاره‌ای مختصر به مسألۀ «مراقبت از زبان »
4) رازِ تأثیرگذاریِ سخنان ما در دیگران؛ عیسی‌دم بودنِ جان انسان
5) راز شیرین‌سخنی؛ صبر در برابر لذات و شهوات
6) بحثی کوتاه دربارۀ «صبر»

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :27.343 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش یازدهم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: تابستان 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و پانزده دقیقه

موضوع
شرح ابیات 73 تا 105 (بخش اول)
ــ تفاوت‌های کاملان و ناقصان (صاحبانِ دل و صاحبانِ نفس)

* در دقیقۀ 10، ثانیۀ 22، اشتباهاً به جای «بر خلافِ»، گفته‌ام: «بر اساسِ».
* در دقیقۀ 11، ثانیۀ 12، جملۀ «یعنی مثل پرنده‌های دریایی نیستی»، زائد است.
* در دقیقۀ 59، ثانیۀ 49، در شعر سعدی، اشتباهاً به جای «شوره‌بوم»، گفته‌ام: «شوره‌زار».
* در دقیقۀ 62، ثانیۀ 57، در مصراع دوم، اشتباهاً به جای «خطا»، گفته‌ام: «عطا».

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :25.915 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش دوازدهم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: تابستان 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و 24 دقیقه

موضوع
شرح ابیات 73 تا 95 (بخش دوم)
1) ادامۀ بحث تفاوت‌های کاملان و ناقصان
2) تفسیرهای مولانا از ماجرای «تبدیل شدنِ آتش به گلستان برای حضرت ابراهیم»
3) بهترین روشِ برخوردِ صاحب‌نفس در برابر صاحب‌دل
4) ضرورت و اهمیت «شنیدن» در سلوک معنوی و نیز در روابط انسانی
5) ارزش و اهمیت «گریه» از نگاه مولانا ؛ نقدی بر فرهنگ «گریه در ایران»

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :28.933 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش سیزدهم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: تابستان 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و 24 دقیقه

موضوع
شرح ابیات 96 تا 105: تغذیه و سلوک معنوی
1) اهمیت حلال‌خواری در رشد اخلاقی و معنوی انسان
2) آثار و نتایج حلال‌خواری و حرام‌خواری
3) تعریف غذای حلال و حرام
4) نگاهی به نقش جامعه در حلال‌خواری و حرام‌خواری
5) تبدیل حرام به حلال و برعکس
6) لزوم میانه‌روی در غذا خوردن برای عموم انسان‌ها
7) لزوم کم‌خوری و گرسنگی برای سالکان
8) رهایی از زندانِ شکم
9) غذاهای معنوی: عشق، ذکر، ایمان

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :29.013 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش چهاردهم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: پاییز 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و هفت دقیقه

موضوع
شرح ابیات 106 تا 140: مسألۀ کلامی «تولید/ تولد»
1) اشاره به نظرات جهمیه، اشاعره و معتزله درمورد مسألۀ «افعال انسان»
2) فاعل مباشر و فاعل بالتولید
3) نظر مولانا دربارۀ مسألۀ «تولید/ تولد»
4) لزوم توجه به موالید فعل (آثار و نتایج کارها)
5) اشاره‌ای به نظریۀ «اثر پروانگی»

* در دقیقۀ 4، ثانیۀ 22، در آیۀ قرآن، کلمۀ «فاسقٌ» را اشتباهاً «فاسقٍ» خوانده‌ام.

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :23.262 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش پانزدهم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: پاییز 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و پنج دقیقه

موضوع
شرح ابیات 139 تا 149:
1) بازشناسی انواع رنج و غم: 1) رنج‌های ناشی از بیماری‌های روانی، 2) رنج‌های بیهوده، 3) رنج‌های اجتناب‌ناپذیر، 4) رنج‌های والا
2) نادانی و رنج
3) دریغ و افسوس باعثِ بُریدن از وجودِ نقدِ خود می‌شود
4) اشاره‌ای به مشکلاتِ قافیه‌اندیشی در شعر فارسی
5) آدمی مخفی است در زیر زبان

* در دقیقۀ 32، ثانیۀ 40 به بعد، در داستانی که در باب پنجم گلستان آمده است، اشتباهاً به جای «طوطی»، گفته‌ام «طاووس».

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :22.555 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش شانزدهم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا

زمان: تابستان 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و یازده دقیقه

موضوعات
شرح ابیات 146 تا 159: ادامۀ بحث «زبان» از نگاه مولانا
1) آدمی مخفی است در زیر زبان (این بحث در جلسۀ قبل گذشت)
2) رازهای شیرین‌سخنی
3) آفات زبان
4) محدودیت‌های زبان
5) درنگی در شاعرانگیِ مولانا

* در دقیقۀ 12، ثانیۀ 33، تعبیر «خرجِ مغز» را اشتباهاً « خرجْ مغز» خوانده‌ام. این تعبیر در برابر «دخلِ مغز» در بیت قبلی قرار دارد و ترکیب اضافی است.

* در دقیقۀ 31، ثانیۀ 25، اشتباهاً به جای «نیم عُمر» گفته‌ام «کلّ عمر».

* در دقیقۀ 56، ثانیۀ 9، اشتباهاً به جای «مهمونش» گفته‌ام «میمونش».

* در دقیقۀ 61، ثانیۀ 2، اشتباهاً به جای «شطح به حساب نمیاد» گفته‌ام «وجد به حساب نمیاد».

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :24.701 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش هفدهم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: پاییز 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و بیست و سه دقیقه

موضوع
شرح ابیات 153 تا 181: ناز و نیاز

* در دقیقۀ 15، ثانیۀ 22، کلمۀ «ناخودآگاه» قید است و من، نمی‌دانم چرا، اشتباهاً آن را به شکل صفت، به کلمۀ «شخص» اضافه کرده‌ام.

* در دقیقۀ 55، ثانیۀ 14، به جای «عموم کسانی که در جمع حاضر می‌شوند، ترجیح‌شون اینه که …»، اشتباهاً گفته‌ام: «عموم کسانی که در جمع خدمت می‌کنند، ترجیح‌شون اینه که …».

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :28.713 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش هجدهم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: پاییز 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و 22 دقیقه

موضوعات
شرح ابیات 176 تا 181: درنگی دیگر در شاعرانگی مولانا (انگیزه‌ها و موانع شعر گفتن مولانا)
1) نظر مولانا راجع به شعر خود: 1) سخن من غذای فرشته است، 2) سخن من سخن خداست، 3) سخن من نتیجۀ تقاضا یا فرمان خداست، 4) سخن من محصول ناهوشیاری است و 5) سخن من نتیجۀ جوششِ مهارناپذیر درونی است.
2) موانع سخن گفتنِ مولانا: 1) موانعی که به شخصیت او مربوط می‌شوند، 2) موانعی که به مخاطبان او مربوط می‌شوند.

* در دقایق 29 و 30، ضمن بحث شطح حلاج و ادعای خداییِ فرعون، این جمله که «از نظر حلاج همۀ ما خدایانی هستیم که از خداییِ خود ناآگاهیم» از اندیشمند فرزانه، استاد مصطفی ملکیان است. متأسفانه در ضمن سخنرانی از اشاره به مأخذ این جمله غفلت کرده‌ام. با آرزوی تندرستی و شادمانی برای آن استاد فرهیخته و والا.

* در دقیقۀ 66، ثانیۀ 35 به بعد جمله باید به این شکل اصلاح شود: «استاد شجریان عزیز در این بیت دو تا اشتباه دارند». با آرزوی تندرستی و شادی برای استاد شجریان بسیار عزیز.

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :28.253 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش نوزدهم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: پاییز 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و هجده دقیقه

موضوعات
شرح ابیات 176 تا 198
1) ادامۀ بحث «موانعِ سخن گفتنِ مولانا»
1-1) موانع مربوط به خودِ مولانا (نگاه کنید به بخش قبل)
1-2) موانع مربوط به مخاطبانِ مولانا (نگاه کنید به بخش قبل)
1-3) موانع مربوط به ذات زبان و شعر
1-4) موانع مربوط به عرفان

2) انسان‌ها معمولاً از نقطۀ قوّت خود آسیب می‌بینند.

3) درنگی در معنای «گِله و شکایت»
3-1) تفاوت شکایت با انتقاد
3-2) تفاوت شکایت با روایت

4) فراسوی دوگانگی‌هایی مانند غم و شادی، رنج و راحت، جور و احسان و مانند آنها

* در دقیقۀ 40، ثانیۀ 50 تا 55، دو بار کلمۀ «دُم» آمده و زائد است.

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :26.992 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش بیستم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: پاییز 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و بیست و پنج دقیقه

موضوع
شرح ابیات 199 تا 235
1) کوشش بیهوده به از خفتگی

2) نگاهی به رابطۀ مولانا و حسام الدین چلپی

3) بادۀ منصوری
3-1) انواع بادۀ منصوری
3-2) راه‌های دست‌یابی به بادۀ منصوری
3-3) پیامدها و نتایجِ مستی از بادۀ منصوری

* در دقیقۀ 70، ثانیۀ 50، به جای «اِستیناس» (= انس گرفتن)، اشتباهاً گفته‌ام «ایناس».

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :19.667 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش بیست و یکم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: پاییز 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و بیست و هفت دقیقه

موضوع
شرح ابیات 235 تا 265: درنگی در مدح‌جویی و تأییدطلبی انسان (بخش نخست)

1) بی‌اعتنایی به سرزنش‌های دیگران لازمۀ یک زندگی اصیل و سالم است.

2) اجازه ندهیم داوری‌های دیگران مدیریت عواطف ما را در دست بگیرد.

3) تفاوت توصیف و تشویق با مدح

4) انگیزه‌های مداحی

5) انواع مدح در ادبیات فارسی: 1) مداحی چاپلوسانه، 2) مداحی باورمندانه، 3) مداحی عاشقانه، 4) مداحی خیرخواهانه

6) آفات مدح: 1) آفات مدح برای شخص مداح، 2) آفات مدح برای ممدوح و 3) آفات مدح برای جامعه.

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :20.032 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش بیست و دوم)
مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا
زمان: پاییز 1398
مدت سخنرانی: یک ساعت و نیم

موضوع
شرح ابیات 235 تا 265: درنگی در مدح‌جویی و تأییدطلبی انسان (بخش دوم)
1) ادامۀ بحث درمورد آفات مداحی برای ممدوح
2) آفات مداحی برای جامعه
3) راه‌کارهایی برای محفوظ ماندن از ستایش‌ها و سرزنش‌های دیگران
4) آسیب‌شناسی نظریۀ مولانا دربارۀ داوری‌های دیگران

* در دقیقۀ 26، ثانیۀ 28، به جای «انسان‌های لایق»، اشتباهاً گفته‌ام «انسان‌های نالایق».

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :31.191 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش بیست و سوم)

مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا

زمان: پاییز 1398

مدت سخنرانی: یک ساعت و بیست دقیقه

موضوعات

شرح ابیات 265 تا 282

1) داستان طوطی و بازرگان نقد حال مولاناست.

2) تفسیر مولانا از جملۀ «ما شاءَ اللهُ کان» (هر چه خدا بخواهد، همان می‌شود)

3) نگاهی کوتاه به «نیایش‌های مولانا»؛ هفت نمونه از حاجت‌های والای مولانا در نیایش‌های عارفانه‌اش

4) اشاره‌ای کوتاه به آفاتِ علم

5) نظر مولانا دربارۀ نظام علّیت و چیرگی خدا بر آن

6) چند نکته دربارۀ «خواب» و «رؤیا» از نگاه مولانا

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :27.657 مگابایت

شرح داستان طوطی و بازرگان (بخش بیست و چهارم / بخش آخر)

مکان: مؤسسۀ لغت‌نامۀ دهخدا

زمان: پاییز 1398

مدت سخنرانی: یک ساعت و سی و سه دقیقه

موضوع
شرح ابیات 283 تا 299

1) درنگی در تضادهای درونی انسان

2) «دل» از نگاه مولانا: 1) ایمن‌آباد بودنِ دل، 2) تفاوت‌های دل راستین و دل دروغین، 3) راه‌های دست‌یابی به دل راستین

3) نظر مولانا دربارۀ «عقل کل» و «عقل جزوی»

4) سه معنای «بو» در نظر مولانا

5) «حدشناسی»

* برای مشاهدۀ متن داستان طوطی و بازرگان، به فایل پی دی افی که ضمیمۀ بخش سوم است، نگاه کنید.

حجم فایل :26.772 مگابایت