یادداشت های کوتاه

یکی از رایج‌ترین خطاها در زندگی انسان، خطای هزینۀ هدررفته (sunk cost fallacy) یا سندروم کنکورد است. این خطا زمانی رخ می‌دهد که ما برای یک پروژه یا طرح، هزینه‌ای پرداخته‌ایم و هنگامی که متوجه می‌شویم این طرح یا پروژه هیچ فایده و نتیجه‌ای ندارد، صرفاً به خاطر هزینه‌ای...
- مشاهده مطلب
۱۲ فروردین ۱۴۰۲

استاد فاضل و دانشمند، دکتر عبدالکریم سروش، در لوح فشردۀ رسول آفتاب، کلمۀ «بلا» را در بیت «رَستم از این نفس و هوا، زنده بلا، مرده بلا // زنده و مرده وطنم نیست به‌جز فضل خدا» (دیوان شمس، غزل ۳۸)، در هر دو نوبت، به صورت «بِلا» (به +...
- مشاهده مطلب
۱۲ فروردین ۱۴۰۲

یقین فضیلتی است که همسایۀ دیوار‌به‌دیوار رذیلتی چون تعصب است. یقین به آسانی قابلیت تبدیل شدن به تعصب را دارد. تعصب درواقع یقینی است ایستا، منجمدکننده، متوقف‌سازنده و انعطاف‌ناپذیر. بر اثر تعصب، چه خون‌ها که ریخته نشده، چه خانه‌ها که ویران نشده و چه استعدادها که هدر نرفته است....
- مشاهده مطلب
۱۲ فروردین ۱۴۰۲

یکی از نشانه‌های شخصیت متین و عقلانی همانا پاکیزه‌نویسی و درست‌نویسی است. شلختگی در زبان و سهل‌انگاری در درست‌نویسی، می‌تواند علامت شلختگیِ ذهنی و آشفتگیِ درونی باشد. انسان فرزانه امکان ندارد لاابالی‌وار با کلمات برخورد کند و هر کلمه‌ای را به هر معنایی که دلش خواست، به کار ببرد،...
- مشاهده مطلب
۱۲ فروردین ۱۴۰۲

عشق ورزیدن به دیگری، مستلزم مراقبت از اوست و مراقبت از دیگری بدون آگاهی و دانایی ممکن نیست. مراقبت از دیگری باید با علم به توانایی‌ها و محدودیت‌های او، شناختِ دقیق خوشایندها و مصالح او، و آگاهی از نیازها و خواسته‌های او انجام شود. هم‌چنین مراقبت از دیگری بدون...
- مشاهده مطلب
۱۲ فروردین ۱۴۰۲

دو نوع نیرو ما را به کارهای گوناگون برمی‌انگیزند؛ یکی انگیزش‌های درونی مانند عشق و نیازهای طبیعی، و دیگری انگیزش‌های بیرونی، مانند پاداش‌ها و تنبیه‌ها. تصور عمومی بر آن است که پاداش‌های بیرونی انسان‌ها را به رفتارهای گوناگون برمی‌انگیزند و جهت و مسیر رفتارهای آنها را تعیین می‌کنند؛ بنابراین...
- مشاهده مطلب
۱۲ فروردین ۱۴۰۲

ما انسان‌ها غالباً گمان می‌کنیم خودمان را دوست داریم، اما نوعاً کارهایی با خودمان می‌کنیم که هیچ کس این کارها را در حق بدترین دشمنان خودش هم انجام نمی‌دهد! ما با خود چنان رفتار می‌کنیم که گویا کمر به نابودی خودمان بسته‌ایم. بیشتر ماها انگار عاشقِ نگون‌بختیِ خویشیم و...
- مشاهده مطلب
۱۲ فروردین ۱۴۰۲

ایرج شهبازی شادی حقیقی با ویژگی‌های نیکویی مانند آرامش، امیدواری، امنیت درونی، خوش‌بینی، خشنودی، عزّتِ نفس و صلح درونی همراه است. به نظر می‌رسد بین شادی، به این معنا، و اخلاقی زیستن نسبت مستقیمی وجود دارد؛ یعنی انسانی که شادمان باشد، لزوماً خیرخواه، مهربان، شکیبا، آسان‌گیر و اهل مدارا...
- مشاهده مطلب
۱۲ فروردین ۱۴۰۲

ایرج شهبازی به نظر می‌رسد که بین شادی و صلح از یک سو، و میان غم و خشونت از سوی دیگر، پیوندی استوار وجود دارد. گفتنی است که منظور از «شادی» حالت شادمانی و نشاطی است که بر اثرِفضیلت‌مندی، برخورداری از مواهب هستی، خودشکوفایی، میانه‌روی و رضایت باطن، در...
- مشاهده مطلب
۱۲ فروردین ۱۴۰۲

ایرج شهبازی ما باید مراقب خودمان باشیم و غالباً گمان می‌کنیم تنها راه مراقبت از خودمان این است که پیوسته به خود و مسائل و نیازهایمان توجه کنیم. اما شگفتا که چنین نیست و عموم کسانی که خود را در مرکز توجه خویش قرار می‌دهند، ناخواسته خود را از...
- مشاهده مطلب
۱۲ فروردین ۱۴۰۲