یادداشت های کوتاه

ایرج شهبازی زندگیِ بشری عرصۀ انتخاب‌های گوناگون است. در هر موقعیتی دو یا چند گزینه وجود دارد و شخص ناگزیر است یکی از گزینه‌ها را برگیرد و دیگر گزینه‌ها را کنار بگذارد. در غالب موارد، انتخاب درد دارد؛ چراکه گزینۀ اننخاب‌شده، علی‌رغم سودهایش، احتمالاً زیان‌ها و خطرات و سختی‌هایی...
- مشاهده مطلب
۱۳ آذر ۱۴۰۳

ایرج شهبازی یکی از شرم‌آورترین و حیرت‌انگیزترین حوادث در تاریخ ایران، خرید و فروش انسان است؛ به این معنی که کسی پولی کلان به شاه می‌دهد و در مقابل، اختیار جان یا مال یکی از بزرگان را به دست می‌آورد. در تاریخ فراوان می‌بینیم که افرادی به این ترتیب...
- مشاهده مطلب
۱۳ آذر ۱۴۰۳

انسان‌ها در هم بازمی‌تابند، در یک‌دیگر تأثیر می‌گذارند و از هم‌دیگر تأثیر می‌پذیرند. انسان‌ها بدون حرف زدن، حتی در زمانی که کاملاً خاموش در کنار یک‌دیگرند و حتی در هنگامی که هیچ توجهی به هم ندارند، به شکلی نامحسوس در هم بازمی‌تابند؛ چراکه مجاورت مشابهت می‌آورد و همنشینی باعث...
- مشاهده مطلب
۱۳ آذر ۱۴۰۳

مفهوم عدم که از مفاهیمِ بنیادین در اندیشۀ مولاناست، بسیار پیچیده است و با مفاهیمی مانند «فقر» و «فنا» و «مرگ» و «هستی» ارتباط تنگاتنگی پیدا می‌کند؛ ازاین‌رو برای درکِ مقصود مولانا از عدم، لازم است که مفاهیمِ مرتبط با آن نیز به دقت مورد بررسی قرار گیرند. از...
- مشاهده مطلب
۱۳ آذر ۱۴۰۳

یکی از رایج‌ترین خطاها در زندگی انسان، خطای هزینۀ هدررفته (sunk cost fallacy) یا سندروم کنکورد است. این خطا زمانی رخ می‌دهد که ما برای یک پروژه یا طرح، هزینه‌ای پرداخته‌ایم و هنگامی که متوجه می‌شویم این طرح یا پروژه هیچ فایده و نتیجه‌ای ندارد، صرفاً به خاطر هزینه‌ای...
- مشاهده مطلب
۱۳ آذر ۱۴۰۳

استاد فاضل و دانشمند، دکتر عبدالکریم سروش، در لوح فشردۀ رسول آفتاب، کلمۀ «بلا» را در بیت «رَستم از این نفس و هوا، زنده بلا، مرده بلا // زنده و مرده وطنم نیست به‌جز فضل خدا» (دیوان شمس، غزل ۳۸)، در هر دو نوبت، به صورت «بِلا» (به +...
- مشاهده مطلب
۱۳ آذر ۱۴۰۳

یقین فضیلتی است که همسایۀ دیوار‌به‌دیوار رذیلتی چون تعصب است. یقین به آسانی قابلیت تبدیل شدن به تعصب را دارد. تعصب درواقع یقینی است ایستا، منجمدکننده، متوقف‌سازنده و انعطاف‌ناپذیر. بر اثر تعصب، چه خون‌ها که ریخته نشده، چه خانه‌ها که ویران نشده و چه استعدادها که هدر نرفته است....
- مشاهده مطلب
۱۳ آذر ۱۴۰۳

یکی از نشانه‌های شخصیت متین و عقلانی همانا پاکیزه‌نویسی و درست‌نویسی است. شلختگی در زبان و سهل‌انگاری در درست‌نویسی، می‌تواند علامت شلختگیِ ذهنی و آشفتگیِ درونی باشد. انسان فرزانه امکان ندارد لاابالی‌وار با کلمات برخورد کند و هر کلمه‌ای را به هر معنایی که دلش خواست، به کار ببرد،...
- مشاهده مطلب
۱۳ آذر ۱۴۰۳

عشق ورزیدن به دیگری، مستلزم مراقبت از اوست و مراقبت از دیگری بدون آگاهی و دانایی ممکن نیست. مراقبت از دیگری باید با علم به توانایی‌ها و محدودیت‌های او، شناختِ دقیق خوشایندها و مصالح او، و آگاهی از نیازها و خواسته‌های او انجام شود. هم‌چنین مراقبت از دیگری بدون...
- مشاهده مطلب
۱۳ آذر ۱۴۰۳

دو نوع نیرو ما را به کارهای گوناگون برمی‌انگیزند؛ یکی انگیزش‌های درونی مانند عشق و نیازهای طبیعی، و دیگری انگیزش‌های بیرونی، مانند پاداش‌ها و تنبیه‌ها. تصور عمومی بر آن است که پاداش‌های بیرونی انسان‌ها را به رفتارهای گوناگون برمی‌انگیزند و جهت و مسیر رفتارهای آنها را تعیین می‌کنند؛ بنابراین...
- مشاهده مطلب
۱۳ آذر ۱۴۰۳