یادداشت های کوتاه

مولانا و "عهد ألَست" تعبیر «ألست» از این بیت، از قرآن کریم (سورۀ اعراف، آیۀ 172) گرفته شده است: «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِي آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ؟ قالُوا: بَلى‏ شَهِدْنا أَنْ تَقُولُوا يَوْمَ اَلْقِيامَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هذا غافِلِينَ»؛ یعنی: «و [یاد...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

همّت واژۀ «همّت» به معنی «جمع کردنِ همۀ نیروهای خود برای به دست آوردنِ یک هدف» است؛ بنابراین شخصِ دارای همّت کسی است که نیروی عظیمی را که در خود ذخیره دارد، صرف کارهای پراکنده نمی‌کند، بلکه یک‌دل و یک‌جهت، سر در پیِ مقصود خود می‌گذارد و به هیچ وجه...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

اولویت‌بندی استفان کاوی بازنویسی از ایرج شهبازی براي اولويت‌بندیِ درستِ مسائل بايد هر كار و حركتی را بر اساس دو معيار «اضطرار و اهمیت» سنجيد. به اين ترتيب ما با چهار نوع كار روبه‌رو می‌شويم: 1) كارهای اضطراریِ مهم: كارهايی مانند مشكلاتِ حاد، بيماری‌ها، طرح‌های مهلت‌دار، بحران‌ها و مانند آنها. تمركز بر روی...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

حدیث «لولاک» از نگاه مولانا خانوادۀ مولانا به جملۀ «لولاک لماخلقت الافلاک» توجه زیادی داشته‌اند. برای نمونه. نگاه کنید به معارف بهاءولد، ج 1، ص 141، فیه ما فیه، ص 46، 105 و 203، مجالس سبعه، ص 63، معارف سلطان ولد، ص 73 و 294 و مناقب العارفین، ص 871...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

نگاهی به حدیث «لولاک» جملۀ «لولاک لماخَلَقتُ الافلاک» (اگر تو، ای محمد، نبودی، آسمان‌ها را نمی‌آفریدم) که به نام حدیث قدسی، شهرت دارد، پرسش‌های بسیار مهمی را پیش روی شخصِ حقیقت‌جو قرار می‌دهد. نخستین نکته‌ای که آن جمله به ذهن می‌آورد، این است که اگر خدا این جهان را برای...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

پرهیز از میان‌مایگی یکی از خطراتی که زندگانیِ اصیلِ ما را تهدید می‌کند، خطر «میان‌مایگی» است. هیچ چیز مثل ابتذال و روزمرّگی روحِ آدمی را به لجن نمی‌کشد. میان‌مایگی و ابتذال سبب می‌شوند همۀ تازگی و طراوتِ خود را از دست بدهیم و روزهای ما از پسِ هم بگذرند، بی‌آنکه...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

ملاک‌های تشخیصِ خودشیفتگی کسی که پنج یا بیش از پنج مورد از ویژگی‌های زیر را داشته باشد، خودشیفته است: 1) شخص خودشیفته احساس متکبرانه و خودستایانه دارد؛ یعنی معمولاً توانایی‌های خود را بیش از واقع برآورد می‌کند، دستاوردها و استعدادهای خود را بزرگ‌تر و بیشتر از آنچه هست، نشان می‌دهد و...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

روزمرّگی و روزمرگی روزها و شب‌ها از پی هم می‌گذرند، فصل‌ها بر یکدیگر پیشی می‌گیرند و همۀ موجوداتِ هستی دَم‌به‌دَم نو می‌شوند، و ما انسان‌ها اوقاتِ خود را در «روزمرّگی» که تفاوتی با «روزمرگی» ندارد، سپری می‌کنیم و چنان در لحظاتی از عمرِ خود متوقف می‌شویم که هرکس یک روز...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

در ستایش دوراندیشی بر پایۀ سخنان مولانا، می‌توان تقسیم‌بندی جالبی از انواع گوناگون انسان‌ها، در مواجهه با مسألۀ «عاقبت‌اندیشی» مطرح کرد. مولانا در دو قطعۀ مهم از فیه ما فیه، خود به این‌گونه تقسیم‌بندی‌ها اشاره کرده است. او در قطعۀ زیر انسان‌ها را به چهار گروه تقسیم کرده است: 1)...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

دین‌پرستی و بت‌پرستی «دین» راهی است برای رسیدن به «خدا» و ابزاری است برای پاکسازی درون از رذایلِ نفسانی و دستیابی به یک زندگانیِ مسالمت‌آمیز با خود، مردم و طبیعت. خوبیِ دین در آن است که به آدمی راهکار می‌دهد، سلوکِ او را منظم می‌کند و نوعی انضباطِ شخصی به...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴