یادداشت های کوتاه

منابع دست اول عرفان اسلامی، مکتب خراسان همان‌گونه که در یادداشت پیشین گفتیم، در همۀ رشته‌های معارف بشری، تعداد منابع دست اول بسیار اندک است و دیگر تحقیقات همه از درون همین منابع سر بر می‌آورند و خوب است که ما هم برای استفادۀ بهتر از اوقاتِ شریفِ خود، مستقیماً...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

هنرِ کتاب نخواندن در یکی از روزهای سال 1384 یا 1385، دکتر شفیعی کدکنی، در کلاس دورۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، در دانشگاه تهران، دو دستِ خود را به حالت تکبیرِ نماز، تا برابر گوش‌ها بالا آوردند و فرمودند: استاد بدیع الزمان فروزانفر یک روز، به همین حالت دستان‌شان...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

دائو د جینگ بعضی از کتاب‌ها بسیار کوچک‌اند، اما تأثیراتی عمیق و وسیع، در طولِ تاریخ، بر جای می‌گذارند و مبنای زندگیِ فرزانگانِ فراوانی قرار می‌گیرند. بی‌گمان «دائو دِ جینگ» یکی از این کتاب‌های شگفت‌آور است که حدود پنج هزار کلمه است، ولی از دو هزار و پانصد سالِ پیش...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

رَه در مَه (تأملی در چراییِ مبهم بودنِ راهِ درست) يكي از حقايقی كه هر انسانی در طول زندگانی خود آن را تجربه مي كند، اين است كه بسياري از تلاش‌ها و برنامه‌ريزی‌های او به نتيجۀ مطلوب نمی‌رسند و غالباً نتيجۀ دلخواه از راهي كاملاً غيرمنتظره به دست می‌آيد. پرسش اساسی...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

افرادِ عامل و افرادِ واکنشی استاد استفان کاوی، در کتاب بسیار ارزشمند «هفت عادت مردمانِ مؤثر» انسان‌ها را، از حیثِ مسئولیت‌پذیری، به دو گروه تقسیم می‌کند: افرادِ عامل و افراد واکنشی. و در ادامه، به مهم‌ترین ویژگی‌های این دو گروه اشاره می‌کند. ما در اینجا به ویژگی‌های افراد عامل اشاره...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

مولانا و مکرِ خدا یکی از نکات بسیار جالب در دیوان شمس، آن است که معشوق/ خدا پیوسته با صفتِ «مکر و جادوگری» توصیف می‌شود؛ به عبارتِ دیگر، خدا از نظرِ مولوی موجودی مکّار و فریبنده است. اگرچه در نزدِ صوفیان و عارفانِ پیش از مولانا نیز بارها با چنین...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

پیشنهادی برای مطالعۀ منظومه‌های عرفانی عطار نیشابوری برخی از دوستان مایل هستند که برنامه‌ای برای مطالعۀ چهار منظومۀ عرفانی حکیمِ فرزانۀ نیشابور، عطار داشته باشند. به نظر من این سیر مطالعاتی مناسب است و اگر علاقه‌مندان به این ترتیب پیش بروند، به نتیجۀ مطلوب می‌رسند: 1) مطالعۀ «اسرارنامه». اسرارنامه 3307 بیت...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

معرفیِ چند اثر برگزيده دربارۀ عطّار نیشابوری و آثارِ او ـــ احمدی، بابک (1379). چهار گزارش از تذکره الاولیاء. تهران: نشر مرکز. ـــ پورنامداريان، تقی (1382). ديدار با سيمرغ. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ـــ ریتر، هلموت (1377). دریای جان. ترجمۀ عبّاس زریاب خویی مهرآفاقِ بایبوردی. تهران: الهدی. ـــ زرين كوب،...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

گداچشمی و چشم‌سیری به نظر می‌رسد که نشانه‌های آزمندی را بیش از هر عضوی در «چشم» شخصِ آزمند می‌توان دید. شخصِ حریص، به تعبیرِ مولانا «گداچشم» است؛ یعنی چشم‌های او، پیوسته از مطلوبی به مطلوبی دیگر می‌غلطد و هیچگاه آرام و قرار نمی‌یابد. انسانِ حریص گویی با چشمانش همه چیز...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴

مولانا و فرهنگ عیّاری مسألۀ «عیّاری» یکی از مهم‌ترین مسائل در فرهنگ ماست. عیّاران و جوانمردان، در طول تاریخ، فرهنگی بسیار غنی و پیچیده را پدید آوردند که شامل مجموعۀ عظیمی از باورها و آداب و رسوم بود. گذشته‌ازاینها عیّاران در تحوّلاتِ سیاسی و اجتماعیِ جامعۀ ایرانی نقش بسیار مهمی...
- مشاهده مطلب
۱۰ شهریور ۱۴۰۴