یادداشت های کوتاه

بازخوانی رابطۀ شمس و مولانا بر پایۀ سخنانِ آن دو بزرگ همۀ داستان‌های مربوط به ملاقات شمس و مولانا از این سه مأخذِ مهم گرفته شده‌اند: ابتدانامۀ سلطان ولد (چاپ دکتر موحد و آقای حیدری، صص 74-51)، رسالۀ فریدون سپهسالار (چاپ دکتر محمد افشین‌وفایی، صص 113-106) و مناقب العارفین...
- مشاهده مطلب
۹ دی ۱۴۰۳

طبیبِ عشق عشق با همۀ شادی‌های عظیم و شور و شوق‌های بی‌نظیری که به عاشق ارزانی می‌دارد، می‌تواند در زمانِ فراق بسیار ویرانگر و اندوه‌زا باشد و عاشق را به انواعِ بیماری‌های جسمی و روانی گرفتار کند. عاشق، در زمانِ فراق، حقیقتاً به مُرده‌ای متحرک تبدیل می‌شود که همۀ رنگها...
- مشاهده مطلب
۹ دی ۱۴۰۳

حیرت حیرت که در لغت به معنی «سرگشتگی و سرگردانی» است، دو گونه است: حیرتِ ناشی از نادانی و حیرتِ ناشی از داناییِ عمیق و شدید؛ به عبارت دیگر گاه کسی، در زمینه‌ای خاص، دچار حیرت و سرگشتگی است به سبب اینکه هیچ چیز دربارۀ آن نمی‌داند و در آن...
- مشاهده مطلب
۹ دی ۱۴۰۳

معرفی کتاب درباره مولانا (۵) میناگرِ عشق از استاد کریم زمانی. نشر نی، 1392، چاپ یازدهم. کتاب‌هایی مانندِ مثنوی معنوی، دیوان شمس، دیوان حافظ، منظومه‌های عرفانیِ عطار و نظایر آنها دارای فصول و ابوابِ مشخص نیستند و مسائلِ گوناگون، در آنها، بدون نظم و ترتیب، از پیِ هم می‌آیند؛ بنابراین در چنین...
- مشاهده مطلب
۹ دی ۱۴۰۳

نماز از نگاه مولانا واژۀ نماز بیش از شصت بار در دیوان شمس و بیش از صد و بیست بار در مثنوی شریف به کار رفته است؛ ازاین‌رو می‌توان واژۀ نماز را یکی از واژه‌های مهم در اشعارِ مولانا به شمار آورد. مولانا سخنانِ فراوانی دربارۀ نماز دارد، در اینجا...
- مشاهده مطلب
۹ دی ۱۴۰۳

معرفيِ چند اثر برگزيده درباره حافظ و اشعارِ او ـــ آشوری، داریوش (1379). ع‍رف‍ان‌ و رن‍دی‌ در ش‍ع‍ر ح‍اف‍ظ(ب‍ازن‍گ‍ری‍س‍ت‍ه‌ی‌ ه‍س‍ت‍ی‌ش‍ن‍اس‍ی‌ ح‍اف‍ظ). ویراست ۲؛ با بازنگری اساسی و کاست و افزود بسیار. ت‍ه‍ران‌: ن‍ش‍ر م‍رک‍ز. ـــ اس‍لام‍ی‌ن‍دوش‍ن‌، م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی‌ (1374). م‍اج‍رای‌ پ‍ای‍ان‌ن‍اپ‍ذی‍ر ح‍اف‍ظ. : ی‍زدان‌‏ ، ۱۳۷۴. ـــ برزگرِ خالقی‌، محمد...
- مشاهده مطلب
۹ دی ۱۴۰۳

خیال معشوق در دیوان شمس یکی از مهم‌ترین مسائل در مثنوی معنوی و دیوان شمس، مسألۀ «خیال» است. کلمۀ خیال و مشتقات آن مانند «خیالی، خیالیان، خیالات، خیال‌وار، خیالانه، خیال‌اندیش، خیال‌آشام، خیال‌چین» و نظایر آنها بیش از چهارصد بار در غزلیات دیوان شمس به کار رفته است. همین بسامدِ بسیار...
- مشاهده مطلب
۹ دی ۱۴۰۳

مولانا و سماع سماع یکی از مهم‌ترین و بحث‌برانگیزترین مسائل در زندگیِ مولاناست و اگرچه بسیاری از عارفان مسلمان سماع می‌کرده‌اند، این نام مولاناست که با سماع پیوندی ناگسستنی یافته است و تقریباً هر جا که از سماع سخن می‌رود، نام مولانا به خاطر می‌آید. دربارۀ سماع فراوان گفته و...
- مشاهده مطلب
۹ دی ۱۴۰۳

معرفی کتاب دربارۀ مولانا (4) سرِّ نی؛ نقد و شرح تحلیلی و تطبیقی مثنوی از دکتر عبدالحسین زرین‌کوب. انتشارات علمی، 1394، چاپ چهاردهم. خوب است که همین اولِ کار بگویم که به نظر من برترین اثر علمی دربارۀ مثنوی مولانا، همین کتاب «سرِّ نی» است؛ یعنی اگر من بخواهم از میان صدها...
- مشاهده مطلب
۹ دی ۱۴۰۳

معرفی کتاب دربارۀ مولانا (3) باغِ سبز؛ گفتارهایی دربارۀ شمس و مولانا از دکتر محمد علی موحد. نشر کارنامه ، 1387، چاپ دوم. دکتر محمدعلی موحد از استادان و پژوهشگرانِ برجستۀ زمانۀ ما هستند و کتاب‌های بسیار ارزشمندی در زمینه‌های متنوعی، مانند حقوق، نفت، عرفان، ترجمه و شعر از خود به یادگار...
- مشاهده مطلب
۹ دی ۱۴۰۳