حکمت‌های زندگی در دفتر چهارم مثنوی

مثنوی اساساً متنی عرفانی است و بسیاری از مطالب آن تنها به کار عارفان و سالکان می‌آیند. از سوی دیگر به سبب دگرگونی‌هایی که در جهان‌نگری انسان زمانه‌ی ما رخ داده است، نمی‌توانیم پاره‌ای از سخنان مولانا را بپذیریم. البته معنای این سخن آن نیست که در مثنوی سخنانی...

- مشاهده مطلب

۳۱ فروردین ۱۴۰۳

شرح داستان دقوقی و ابدال

داستان دقوقی و ابدال یکی از رازآلودترین و شگفت‌آورترین داستان‌های مثنوی است و مولانا در آن مباحث بسیار مهمی را مطرح کرده است. موضوع اصلی این داستان رابطۀ تسلیم و رضا با دعا است. به نظر مولانا، عارفانی که به مقام رضا رسیده‌اند، دعا را بوالفضولی در کار خدا...

- مشاهده مطلب

۳۱ فروردین ۱۴۰۳

شرح غزل ۱۳۷۲غزلیات شمس

غزل «در عاشقی پیچیده‌ام» از درخشان‌ترین غزل‌های مولاناست و گذشته از عمقِ عرفانی، شور و حالی بس شگرف در آن وجود دارد، به گونه‌ای که آتش در هر جانِ سرد و تیره‌ای می‌زند. می‌توان حدس زد که مولانا این غزل را در یکی از اوج‌های عرفانیِ خود که دست...

- مشاهده مطلب

۳۱ فروردین ۱۴۰۳

شرح غزل ۴۲۷ غزلیات شمس (در دل و جان لانه کردی عاقبت)

در دل و جان خانه کردی عاقبت هر دو را دیوانه کردی عاقبت آمدی که‌آتش در این عالَم زنی وانگشتی، تا نکردی عاقبت ای ز عشقت عالمی ویران شده! قصدِ این ویرانه کردی عاقبت

- مشاهده مطلب

۳۱ فروردین ۱۴۰۳

شرح غزل ۴۱۲ غزلیات شمس

می‌توان «مستی» را به دو گونه تقسیم کرد: «مستیِ ناشی از شرابِ انگوری» و «مستیِ ناشی از بادۀ منصوری». منظور از مستیِ ناشی از بادۀ منصوری آن گونه مستیی است که از معرفت و بندگی و عشقِ خدا نشأت می‌گیرد. مولانا در مثنوی و دیوان شمس، برای اشاره به...

- مشاهده مطلب

۳۱ فروردین ۱۴۰۳

شرح غزل ۵۵۳ غزلیّات شمس

بی همگان به سر شود، بی تو به سر نمی‌شود داغِ تو دارد این دلم، جای دگر نمی‌شود دیدۀ عقلْ مستِ تو، چرخۀ چرخْ پستِ تو گوشِ طَرَب به دستِ تو، بی تو به سر نمی‌شود

- مشاهده مطلب

۳۱ فروردین ۱۴۰۳

اندیشه

مولانا اندیشه (1) حالت من خواب را مانَد گهى خواب پندارد مر آن را گمرهى چشم من خفته، دلم بيدار دان! شكلِ بيكارِ مرا بركار دان!‌‌‏ (3) گفت پيغمبر كه عَيْنَاىَ تَنَام لايَنَامُ قَلْبِ عَنْ رَبِّ الْأَنام چشم تو بيدار و دل خفته به خواب چشم من خفته، دلم در فتح باب‏ (5) مر دلم را پنج حسِّ ديگر...

- مشاهده مطلب

۳۱ فروردین ۱۴۰۳

شرح غزل ۳۰۹۷ غزلیات شمس

بیا بیا که شدم در غم تو سودایی درآ درآ که به جان آمدم ز تنهایی عجب‌عجب که برون آمدی به پرسش من! ببین ببین که چه بی‌طاقتم ز شیدایی!

- مشاهده مطلب

۳۱ فروردین ۱۴۰۳

شرح غزل ۸۷۵ غزلیات شمس

گر عیدْ وَصلِ توست، منم، خود، غلامِ عید بهرِ تو است خدمت و سجده و سلامِ عید تا نامِ تو شنیدم، شد سرد بر دلم از غایتِ حَلاوتِ نامِ تو، نامِ عید

- مشاهده مطلب

۳۱ فروردین ۱۴۰۳

شرح غزل ۱۴ غزلیات شمس

یکی از ویژگی‌های سبکیِ مولانا این است که بیش از دیگر شاعران، حرف اضافه را حذف می‌کند. در این بیت حرف اضافۀ «از» حذف شده است؛ بنابراین جملۀ «گر سیل عالم پُر شود» درواقع چنین است: اگر عالَم از سیل پُر شود. ــ مرغِ آبی و مرغ هوایی: در...

- مشاهده مطلب

۳۱ فروردین ۱۴۰۳