عشق

عشق و وابستگی جهانی که ما در آن زندگی می‌کنیم، «سرای آمیختگی» است و در آن کمتر با پدیده‌های خالص سروکار داریم؛ هم از این روست که هیچ «فضیلتی» نیست که همسایۀ دیوار به دیوارِ «رذیلتی» نباشد و همین آمیختگیِ فضیلت و رذیلت است که اخلاقی زیستن را دشوار می‌سازد...
- مشاهده مطلب
۱۴ دی ۱۴۰۳

مولانا و عید مولوی در بیش از هشتاد غزل، بیشتر از دویست بار از کلمۀ «عید» و مشتقاتِ آن مانند «عیدی، عیدانه، عیدوار، عیدگاه، عید کردن» و نظایر آنها استفاده کرده است. بسامدِ بالای کلمۀ عید در اشعار مولانا نشانۀ شادیِ عمیق، اصیل و فراگیرِ اوست. در اینجا به سه...
- مشاهده مطلب
۱۴ دی ۱۴۰۳

یکی از ویژگی‌های سبکیِ مولانا این است که بیش از دیگر شاعران، حرف اضافه را حذف می‌کند. در این بیت حرف اضافۀ «از» حذف شده است؛ بنابراین جملۀ «گر سیل عالم پُر شود» درواقع چنین است: اگر عالَم از سیل پُر شود. ــ مرغِ آبی و مرغ هوایی: در...
- مشاهده مطلب
۱۴ دی ۱۴۰۳

خدا همچون عشق مولوی در اشعارِ خود، بارها به صراحت «عشق» را یکی از نام‌های خدا دانسته است. دربارۀ این مسألۀ مهم، به اختصار، به یک نکتۀ مهم، راجع به مسألۀ «توقیفیت یا عدم توقیفیتِ اسماء خداوند» اشاره می‌کنیم. از دیرباز این پرسش مطرح بوده است که آیا نام‌های خداوند...
- مشاهده مطلب
۱۴ دی ۱۴۰۳

مولانا من هم رباب عشقم و عشقم ربابی است.
- مشاهده مطلب
۱۴ دی ۱۴۰۳

رو رو که نه‌ای عاشق، ای زلفک و ای خالک! ای نازک و ای خشمک! پا بسته به خلخالک! با مرگ کجا پیچد آن زلفک و آن پیچک؟ بر چرخ کجا پَرَّد آن پَرَّک و آن بالک؟
- مشاهده مطلب
۱۴ دی ۱۴۰۳

کششِ معشوق یا کوششِ عاشق؟ یکی از مسائلِ مهمی که دربارۀ عشقِ انسان به خدا وجود دارد، این است که آیا اساساً کوششِ عاشق در دست‌یابیِ او به مطلوبِ خود اصالت و اهمیت دارد، یا این‌که همه چیز به کششِ معشوق بستگی دارد؟ به نظر بزرگانی مانندِ حافظ، اگر کششِ...
- مشاهده مطلب
۱۴ دی ۱۴۰۳

بازخوانی رابطۀ شمس و مولانا بر پایۀ سخنانِ آن دو بزرگ همۀ داستان‌های مربوط به ملاقات شمس و مولانا از این سه مأخذِ مهم گرفته شده‌اند: ابتدانامۀ سلطان ولد (چاپ دکتر موحد و آقای حیدری، صص 74-51)، رسالۀ فریدون سپهسالار (چاپ دکتر محمد افشین‌وفایی، صص 113-106) و مناقب العارفین...
- مشاهده مطلب
۱۴ دی ۱۴۰۳

طبیبِ عشق عشق با همۀ شادی‌های عظیم و شور و شوق‌های بی‌نظیری که به عاشق ارزانی می‌دارد، می‌تواند در زمانِ فراق بسیار ویرانگر و اندوه‌زا باشد و عاشق را به انواعِ بیماری‌های جسمی و روانی گرفتار کند. عاشق، در زمانِ فراق، حقیقتاً به مُرده‌ای متحرک تبدیل می‌شود که همۀ رنگها...
- مشاهده مطلب
۱۴ دی ۱۴۰۳

خیال معشوق در دیوان شمس یکی از مهم‌ترین مسائل در مثنوی معنوی و دیوان شمس، مسألۀ «خیال» است. کلمۀ خیال و مشتقات آن مانند «خیالی، خیالیان، خیالات، خیال‌وار، خیالانه، خیال‌اندیش، خیال‌آشام، خیال‌چین» و نظایر آنها بیش از چهارصد بار در غزلیات دیوان شمس به کار رفته است. همین بسامدِ بسیار...
- مشاهده مطلب
۱۴ دی ۱۴۰۳