قرآن

سخنرانی ایرج شهبازی موضوع: کوشش عاشق یا کشش معشوق؟ (درنگی در نظریۀ آن‌سری بودنِ عشق) زمان: دوم دی‌ماه 1398 مکان: انجمن عرفان اسلامی ایران مدت سخنرانی: یک ساعت و بیست و نُه دقیقه طرح بحث مقدمه ۱) تبیین‌های «یافت»: ۱) آغاز شدن رابطه از سوی خدا، ۲) استعداد عرفانی، ۳) چشش، ۴) وصال و وحدتِ اولیۀ...
- مشاهده مطلب
۲۰ شهریور ۱۴۰۳

تقسیم عادلانۀ عقل (3) ایرج شهبازی در دو یادداشت قبلی، به دو نکته اشاره کردم؛ نخست این‌که هر کسی از سهمیۀ عقلش راضی است و عقل خود را کامل می‌داند و نکتۀ دوم آن‌که این «خود را عقل کل دانستن» از خوش‌بینیِ ذاتی انسان به خودش سرچشمه می‌گیرد و مانند...
- مشاهده مطلب
۲۰ شهریور ۱۴۰۳

مولانا و قربانی کلمۀ «قربانی» یکی از کلمات مهم در منظومۀ فکری مولاناست. مولانا از کلمۀ قربانی و دیگر واژه‌های مربوط به حوزۀ معناییِ آن مثل «قربان، قربان شدن، قربان کردن، قربانِ عید، قربان‌گاه، عید قربان و نظایر آنها» حدود هفتاد بار، در دیوان شمس و بیش از صد و...
- مشاهده مطلب
۲۰ شهریور ۱۴۰۳

مولانا و مکرِ خدا یکی از نکات بسیار جالب در دیوان شمس، آن است که معشوق/ خدا پیوسته با صفتِ «مکر و جادوگری» توصیف می‌شود؛ به عبارتِ دیگر، خدا از نظرِ مولوی موجودی مکّار و فریبنده است. اگرچه در نزدِ صوفیان و عارفانِ پیش از مولانا نیز بارها با چنین...
- مشاهده مطلب
۲۰ شهریور ۱۴۰۳

مولانا و "عهد ألَست" تعبیر «ألست» از این بیت، از قرآن کریم (سورۀ اعراف، آیۀ 172) گرفته شده است: «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِي آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ أَشْهَدَهُمْ عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ؟ قالُوا: بَلى‏ شَهِدْنا أَنْ تَقُولُوا يَوْمَ اَلْقِيامَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هذا غافِلِينَ»؛ یعنی: «و [یاد...
- مشاهده مطلب
۲۰ شهریور ۱۴۰۳

نگاهی به حدیث «لولاک» جملۀ «لولاک لماخَلَقتُ الافلاک» (اگر تو، ای محمد، نبودی، آسمان‌ها را نمی‌آفریدم) که به نام حدیث قدسی، شهرت دارد، پرسش‌های بسیار مهمی را پیش روی شخصِ حقیقت‌جو قرار می‌دهد. نخستین نکته‌ای که آن جمله به ذهن می‌آورد، این است که اگر خدا این جهان را برای...
- مشاهده مطلب
۲۰ شهریور ۱۴۰۳