اصل تدریج

اصل تدریج
همه ما دوست داریم در همه کارها و برنامه هایمان موفق باشیم، اما غالبا اینگونه نمیشود. ناکامی ما در اجرای برنامه هایمان علتهای گوناگونی دارد. یکی از مهمترین علتها “بی توجهی به قانونهای عالم ماده” است. جهانی که ما در آن زندگی میکنیم، ساختار ویژه ای دارد و هرگونه بی اعتنایی به این ساختار، عوارض و آسیبهای گریزناپذیری را در پی دارد. یکی از اصول مهم هستی “اصل تدریج” است. طبق این اصل، ما در جهانی زمانمند زندگی میکنیم و برای انجام هر کاری زمانی مشخص وجود دارد و هرگونه تلاش برای کوتاه کردن “زمان مقدر” باعث ناکامی میشود. جنین باید نه ماه در رحم مادر بماند تا به حدی از کمال برسد و برای تولد آماده شود. هرگونه تلاش برای کم کردن این زمان، باعث میشود که جنین ناقص و نارس به دنیا بیاید یا از بین برود. معنای این سخن آن است که در این دنیا غالبا “راه میانبر” وجود ندارد و باید صبورانه منتظر بمانیم تا کارها در زمان مناسب خود انجام پذیرند. ساختار این جهان به گونه ای است که در آن، غالبا رشد ناگهانی سقوطی ناگهانی را در پی دارد. آری پیشرفت، به ویژه پیشرفتهای اساسی و متین در مسایل تربیتی و معنوی، باید به تدریج صورت بگیرد، آهسته و پیوسته، بدون سراسیمگی و شتابزدگی. به تعبیر زیبای کنفوسیوس： “کارهای بزرگ از زمان نمیترسند”. غذایی را در نظر بگیرید که چند ساعت، با شعله کم پخته شده و کاملا جاافتاده. این غذا کجا و غدایی که در یک زودپز، به سرعت و با عجله، در کمترین زمان ممکن آماده شده است. به قول مولانا
دیگ را تدریج و استادانه جوش
کار ناید قلیه دیوانه جوش
برای انجام برنامه ها، برای ترک عادتهای ناپسند و برای ایجاد کردن عادتهای پسندیده چاره ای جز توجه کردن به “اصل تدریج” نداریم. در این سخن استاد هوشنگ ابتهاج (سایه) حقیقتی بزرگ نهفته است：
رسیدن هنر گام زمان است.