ایرج شهبازی

مولانا

رَه در مَه

رَه در مَه (تأملی در چراییِ مبهم بودنِ راهِ درست) يكي از حقايقی كه هر انسانی در طول زندگانی خود آن را تجربه مي كند، اين است كه بسياري از تلاش‌ها و برنامه‌ريزی‌های او به نتيجۀ مطلوب نمی‌رسند و غالباً نتيجۀ دلخواه از راهي كاملاً غيرمنتظره به دست می‌آيد. پرسش اساسی...

- مشاهده مطلب

۱۲ آذر ۱۴۰۴

مولانا و مکرِ خدا

مولانا و مکرِ خدا یکی از نکات بسیار جالب در دیوان شمس، آن است که معشوق/ خدا پیوسته با صفتِ «مکر و جادوگری» توصیف می‌شود؛ به عبارتِ دیگر، خدا از نظرِ مولوی موجودی مکّار و فریبنده است. اگرچه در نزدِ صوفیان و عارفانِ پیش از مولانا نیز بارها با چنین...

- مشاهده مطلب

۱۲ آذر ۱۴۰۴

گداچشمی و چشم‌سیری

گداچشمی و چشم‌سیری به نظر می‌رسد که نشانه‌های آزمندی را بیش از هر عضوی در «چشم» شخصِ آزمند می‌توان دید. شخصِ حریص، به تعبیرِ مولانا «گداچشم» است؛ یعنی چشم‌های او، پیوسته از مطلوبی به مطلوبی دیگر می‌غلطد و هیچگاه آرام و قرار نمی‌یابد. انسانِ حریص گویی با چشمانش همه چیز...

- مشاهده مطلب

۱۲ آذر ۱۴۰۴

مولانا و فرهنگ عیّاری

مولانا و فرهنگ عیّاری مسألۀ «عیّاری» یکی از مهم‌ترین مسائل در فرهنگ ماست. عیّاران و جوانمردان، در طول تاریخ، فرهنگی بسیار غنی و پیچیده را پدید آوردند که شامل مجموعۀ عظیمی از باورها و آداب و رسوم بود. گذشته‌ازاینها عیّاران در تحوّلاتِ سیاسی و اجتماعیِ جامعۀ ایرانی نقش بسیار مهمی...

- مشاهده مطلب

۱۲ آذر ۱۴۰۴

همّت

همّت واژۀ «همّت» به معنی «جمع کردنِ همۀ نیروهای خود برای به دست آوردنِ یک هدف» است؛ بنابراین شخصِ دارای همّت کسی است که نیروی عظیمی را که در خود ذخیره دارد، صرف کارهای پراکنده نمی‌کند، بلکه یک‌دل و یک‌جهت، سر در پیِ مقصود خود می‌گذارد و به هیچ وجه...

- مشاهده مطلب

۱۲ آذر ۱۴۰۴

حدیث «لولاک» از نگاه مولانا

حدیث «لولاک» از نگاه مولانا خانوادۀ مولانا به جملۀ «لولاک لماخلقت الافلاک» توجه زیادی داشته‌اند. برای نمونه. نگاه کنید به معارف بهاءولد، ج 1، ص 141، فیه ما فیه، ص 46، 105 و 203، مجالس سبعه، ص 63، معارف سلطان ولد، ص 73 و 294 و مناقب العارفین، ص 871...

- مشاهده مطلب

۱۲ آذر ۱۴۰۴

برگزیده‌های متون ادبی و عرفانی

مولانا من هم رباب عشقم و عشقم ربابی است.

- مشاهده مطلب

۱۲ آذر ۱۴۰۴

برگزیده‌های متون ادبی و عرفانی

مولانا کوی نومیدی مرو اومیدهاست سوی تاریکی مرو خورشیدهاست (مثنوی، د 1/ بیت 724)

- مشاهده مطلب

۱۲ آذر ۱۴۰۴

بیقراری

بیقراری اصلِ «بیقراری» و «ناپایداری» یکی از مهم‌ترین اصولِ حاکم بر جهان است؛ جهانی که ما در آن زندگی می‌کنیم، به شدّت و به سرعت تمام در حال دگرگونی است و هیچ چیز در آن، بر قرارِ سابق خودش باقی نمی‌ماند. این جهان در جوهر خود، دچار تحول و دگرگونی...

- مشاهده مطلب

۱۲ آذر ۱۴۰۴

پاداشِ عمل

پاداشِ عمل از قانون‌های مهم جهان كه بايد همیشه و همه جا به آن توجه داشت، اين است كه هيچ عملی، هر قدر هم كوچك و غير قابل توجه باشد، بدون پاسخ نمی‌ماند. مثال بسيار گويايي كه در اين باره وجود دارد، «سايه» است كه صبح ظاهراً از صاحبِ سايه...